Agesilaos’un Daskyleion Seferleri (M.Ö. 396-395)

The Dascylium Expeditions of Agesilaus (396-395 B.C.)

PHASELIS I (2015) 199-219.
DOI: 10.18367/Pha.15010 (DOI?)
Kabul Tarihi: 13 Nisan 2015
Elektronik Yayın Tarihi: 28 Haziran 2015
Telif Hakkı © PHASELIS Disiplinlerarası Akdeniz Araştırmaları Dergisi, 2015

PDF indir

PDF görüntüle

Referanslar

Öz: Bu makalede, Sparta kralı Agesilaos’un M.Ö. 396-395 yıllarında gerçekleştirdiği Küçük Asya seferleri konu edinilmektedir. Çalışmanın ağırlık noktasını Sparta kralının Daskyleion seferleri oluşturmaktadır. Bazı antik yazarların Phrygia’da gerçekleşen çarpışmaları göz ardı edip Sardeis zaferinden hareketle Agesilaos’un Küçük Asya seferlerini İskender’in edimleriyle kıyaslanacak kadar başarılı addettikleri gözlenmektedir. Modern yazarlar ise, Agesilaos’un Anadolu’nun en önemli satraplıklarından biri olan Daskyleion başkentinin zapt edildiğini iddia ederek bu savı daha da ileri götürürler. Bu makalede Küçük Asya seferleri bir bütün olarak yeniden değerlendirilerek söz konusu seferlerin ve yengilerin bazı antik kaynaklarda gereğinden fazla abartıldıkları; Agesilaos’un kazanımlarının kısa vadeli olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca Daskyleion seferleri esnasında satraplık merkezinin ele geçirilmesinin pek de mümkün olmadığı gerekçeleriyle sunulmuştur. Çalışma, kullanılan verilerin analiz edildiği genel bir değerlendirmeyle sonlandırılmıştır.

Anahtar Sözcükler: Agesilaos · Pharnabazos · Daskyleion · Küçük Asya Seferi · M.Ö. 396-395

Top

Abstract: This article particularly focuses on the Dascylium expeditions of the Spartan King Agesilaus between the years 396-395 B.C. in Asia Minor. It is recorded that some ancient Greek writers have considered Agesilaus’ expeditions in Asia Minor, by ruling out the battles that occurred in Phrygia, with reference to the victory in Sardeis as being successful enough to stand comparison with those of Alexander the Great. Yet modern writers take this thesis forward claiming that the capital Dascylium, one of the significant satrapies of Agesilaus, was captured. This article deals entirely with the expeditions in Asia Minor and attempts to explain that these expeditions and victories have been exaggerated to excess by the authors of some ancient sources, and that the recoveries made by Agesilaus were of only short duration. Moreover, it is shown that the reports that the central satrapy was captured during the expeditions in Dascylium were not possible. The article concludes with a compilation of the data employed and a general evaluation.

Keywords: Agesilaus · Pharnabazus · Dascylium · Asia Minor Expedition · 396-395 B.C.

Antik Kaynaklar

App. (= Appianus, Rhomaika) Mithr. (= Mithridateios)
Kullanılan Metin ve Çeviri: Appian’s Roman History. Trans.: H. White vols. I-IV. Cambridge, Massachusetts – London 1912-1913 (The Loeb Classical Library).
Ael. Arist. (= Aelius Aristides)
Kullanılan Metin ve Çeviri: P. Aelius Aristides. The Complete Works. Trans.: C. A. Behr. Leiden, vol. I 1981, II 1986.
Arr. anab. (= Arrianus, Anabasis)
Kullanılan Metin ve Çeviriler: Arrian. Trans.: P. A. Brunt vols. I-II. Cambridge, Massachusetts – London 1976-1983 (The Loeb Classical Library). Anabasis Alexandri, I-IV, vol. I. Trans.: E. I. Robson. Cambridge, Massachusetts – London 1929-1967 (The Loeb Classical Library).
Ath. Deip. (= Athenaios, Deipnosophisticarum Epitome)
Kullanılan Metin ve Çeviriler: The Deipnosophistis. Trans.: C. B. Gulick, vols. I-VII. Cambridge, Massachusetts – London 1927-1999 (The Loeb Classical Library).
Corn. Nep. (= Cornelius Nepos) Ages. (= Agesilaos) Dat. (= Datames)
Kullanılan Metin ve Çeviri: On the Great Generals of Foreign Nations. Trans.: J. C. Rolfe. Cambridge – Massachusetts 1966 (The Loeb Classical Library).
Const. Porph. de virt. (= Constantinus VII Porphyrogenitus, De virtutibus et vitiis)
Kullanılan Metin: De Virtutibus et Vitiis. Eds. T. Buttner-Wobst – A. G. Roos, Excerpta Historica iussu Imp. Constantini Porphyrogeniti Confecta, vol. 2. Berlin 1906-1910.
Diod. (= Diodorus Siculus, Bibliotheke Historike)
Kullanılan Metin ve Çeviri: Diodorus of Sicily. Trans.: R. M. Geer. London – New York 1947 (The Loeb Classical Library).
Dio Khrys. Orat. (= Dio Khrysostomos, Orationes)
Kullanılan Metin ve Çeviri: Dio Chrysostom. Trans.: W. Cohoon – H. L. Crosby. London, New York 1932-1953; Cambridge, Massachusetts – London 2006 (The Loeb Classical Library).
FGrHist Die Fragmente der Griechischen Historiker.
Kullanılan Metin: F. Jacoby. I-XV. Berlin – Leiden 1923-1958.
Frontin. strat. (= Sextus Iulius Frontinus, Strategematon)
Kullanılan Metin ve Çeviri: The Strategems and the Aqueducts of Rome. Trans.: C. E. Ennett. London – New York 1925 (The Loeb Classical Library).
Hell. Oxy. (= Hellenica Oxyrhynchia).
Kullanılan Metin ve Çeviriler: Hellenica Oxyrhynchia. Ed. – Trans. – Comment.: P. R. McKechnie – S. J. Kern. Warmisnter 1993.
Hellenica Oxyrhynchia. Ed. V. Bartoletti. Leipzig (1959) 6-37. Hellenica Oxyrhynchia, Cum Theopompi et Cratippi Fragmentis. Eds. B. P. Grenfell – A. S. Hunt. Oxford 2013.
Isok. Paneg. (= Isokrates, Panegyricus )
Kullanılan Metin ve Çeviri: Isocrates. Trans.: G. Norlin, vols. I-II. Cambridge, Massachusetts – London 2000.
Isok. (= Isokrates) Epist. (= Epistula) Euag. (= Euagoras) Phil. (= Philippus)
Kullanılan Metin ve Çeviri: Isocrates. Trans.: L. V. Hook, vol. III. Cambridge – Massachusetts – London 1998.
Iust. (= Marcus Iulianus Iustinus, M. Iuliani Iustini Epitoma Historiarum Philippicarum Pompei Trogi)
Kullanılan Metin ve Çeviriler: Epitome of the Philippic History of Pompeius Trogus. Trans.: J. C. Yardley. Intr.: R. Develin. Atlanta 1994.
Ksen. Ages. (= Ksenophon, Agesilaos)
Kullanılan Metin ve Çeviriler: Xenophon Scripta Minora. Trans.: E. C. Marchant. Cambridge, Massachusetts – London 1946² (The Loeb Classical Library).
Ksen. Anab. (= Ksenophon, Anabasis)
Kullanılan Metin ve Çeviriler: Anabasis. Trans.: C. L. Brownson, vols. I-VII. Cambridge, Massachusetts – London 1968 (The Loeb Classical Library).
Ksenophon, Anabasis (Onbinlerin Dönüşü). Çev.: T. Gökçöl. İstanbul 1998².
Ksen. Hell. (= Ksenophon, Hellenika)
Kullanılan Metin ve Çeviri: Hellenica. Trans.: C. L. Brownson – O. J. Todd, vols. I-III. London – New York 1961 (The Loeb Classical Library).
Ksen. Kyr. (= Ksenophon, Kyropaedia)
Kullanılan Metin ve Çeviriler: Cyropaedia. Ed. E.C. Marchant, Xenophontis Opera Omnia, vol. 4. Oxford 1910 (repr. 1970).
Xenophon Cyropaedia, vols. V-VI. Trans.: W. Miller. London – New York 1914 (The Loeb Classical Library).
Paus. (= Pausanias, Periegesis tes Hellados)
Kullanılan Metin ve Çeviri: Pausanian Description of Greece. Trans.: W. H. Jones, vols. I-V. London – New York 1918-1935 (The Loeb Classical Library).
Phot. Bib. (= Photios, Bibliotheka)
Kullanılan Metin ve Çeviriler: Photios, Bibliotheka. Ed. R. Henry. Paris 1971. Photius, The Bibliotheka. A Sellection. Trans.: N. G. Wilson. London 1994.
Plut. (= Plutarkhos, Bioi Paralleloi) Ages. (= Agesilaos) Artaks. (= Artakserkses) Kim. (= Kimon)
Luc. (= Lucullus) Lys. (= Lysandros) Them. (= Themistokles) Comp. Ages. Pomp. (Compratatio Agesilai et Pompeii)
Kullanılan Metin ve Çeviri: Plutarch’s Lives. Trans.: B. Perrin, vols I-XI. Cambridge, Massachusetts – London 1989-2005 (The Loeb Classical Library).
Plut. mor. (= Plutarkhos, moralia)
Kullanılan Metin ve Çeviri: Plutarch Moralia. vol. III. Trans.: F. C. Babbitt. London – New York 2004⁷.
Polyain. strat. (= Polyainos, Strategemata)
Kullanılan Metin ve Çeviriler: Strategemata. Ed. E. Woelfflin – J. Melber, Polyaeni Strategematon Libri VIII. Leipzig 1887 (repr. Stuttgart 1970).
Polyaenus’s Strategems of War. Trans.: R. Shepherd. Chicago 1974.
Polyb. (= Polybios, Historiai)
Kullanılan Metin ve Çeviri: The Histories. Trans.: W. R. Paton, vols. I-VI. Cambridge, Massachusetts – London 1922 vd. (The Loeb Classical Library).
Strab. (= Strabon, Geographika)
Kullanılan Metin ve Çeviriler: The Geography of Strabo. Trans.: H. L. Jones, vols. I-VIII. London – New York 1917-1932 (The Loeb Classical Library). Strabon, Coğrafya. Çev.: A. Pekman. İstanbul 2000.
Thuk. (= Thukydides)
Kullanılan Metin ve Çeviri: Peloponnes Savaşı. Çev.: T. Gökçöl. İstanbul 1976.

Modern Literatür

AA Archäologischer Anzeiger. Berlin.
AClass Acta Classica. Verhandelinge van die Klassieke Vereniging van Suid-Afrika = Proceedings of the Classical Association of South Africa. Pretoria [Cape Town].
Akron Akdeniz Üniversitesi Akdeniz Dillerini ve Kültürlerini Araştırma Merkez Dizisi. İstanbul.
AMI Archaologische Mitteilungen aus Iran. Berlin.
Anderson 1974 J. K. Anderson, “The Battle of Sardis in 395 B.C.”. CSCA 7 (1974) 27-53.
Anadolu/Anatolia Anadolu/Anatolia. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölüm Dergisi. Ankara.
Arslan 2007 M. Arslan, Mithradates VI. Eupator, Dionysos: Roma’nın En Büyük Düşmanı. İstanbul 2007.
Bakır 1995 T. Bakır, “Archäologische Beobachtungen über die Residenz in Daskyleion”. Pallas 43 (1995) 269-285.
Bakır 2003 T. Bakır, “Daskyleion (Tyaiy Drayahya) Hellespontine Phrygia Bölgesi Akhaemenid Satraplığı”. Anadolu/Anatolia 25 (2003) 1-26.
Bakır 2007 T. Bakır, “Auswertung der Keramik für eine Relative Chronologie im Perserzeitlichen Daskyleion”. Eds. İ. Delemen, O. Casabonne, Ş. Karagöz – O. Tekin, The Achaemenid Impact on Local Populations and Cultures in Anatolia: Sixth-Fourth Centuries B.C.. İstanbul (2007) 167-176.
Bakır 2012 T. Bakır, “Dascylium”. Ed. O. Bingöl, Ekrem Akurgal 100 yaşında. Anadolu/ Anatolia Ek Dizi III. 1 / Anı-Armağan Dizini. Ankara (2012) 1-30.
BCH Bulletin de Correspondance Hellénique. Paris – Athènes.
Binder 2008 C. Binder, Plutarchs Vita des Artaxerxes Ein Historischer Kommentar. Berlin – New York 2008.
Bittel 1953 K. Bittel, “Zur Lage von Daskyleion“. AA (1953) 1-16.
Botha 1988 L. Botha, “The Asiatic Campaign of Agesilaus the Topography of the Route from Ephesus to Sardis”. AClass 31 (1988) 71-80.
Briant 2002 P. Briant, Histore de I’Empire Perse. Paris 1996. Çeviri: From Cyrus to Alexander: A History of the Persian Empire. Trans.: P. T. Daniels. Winona Lake 2002.
Bruce 1967 I. A. F. Bruce, An Historical Commentary on the Hellenica Oxyrhynchia. Cambridge 1967.
Bulut 2007 H. Bulut, Daskyleion’da Akhaemenid Satraplığı Sonu ve Hellenistik Dönem. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi. İzmir 2007.
Coşkun 2005 G. Coşkun, Daskyleion’da Orta Akhaemenid Dönemi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi. İzmir 2005
CPh Classical Philology. Chicago.
CSCA California Studies in Classical Antiquity. California 1968-.
DeVoto 1988 J. G. DeVoto, “Agesilaos and Tissaphernes near Sardis in 395 BC”. Hermes 116 (1988) 41-53.
Dillery 1995 J. Dillery, Xenophon and the History of his Times. London – New York 1995.
Dugas 1910 C. Dugas, “La Campagne d’Agésilas en Asie Mineure (395): Xénophon et I’Anonyme d’Oxyrynchos”. BCH 34 (1910) 58-95.
EA Epigraphica Anatolica. Zeitschrift für Epigraphik und Historische Geographie Anatoliens. Bonn.
Engelmann – Knibbe 1986 H. Engelmann – D. Knibbe, “Das Monumentum Ephesenum”. EA 8 (1986) 19-32.
Gray 1979 V. J. Gray, “Two Different Approaches to the Battle of Sardis in 395 B.C. Xenophon Hellenica 3.4.20-24 and Hellenica Oxyrhynchia 11 (6).4-6”. CSCA 12 (1979) 183-200.
Hermes Hermes: Zeitschrift für Klassische Philologie. Wiesbaden.
Historia Zeitschrift für alte Geschichte; Revue d’ Histoire Ancienne; Journal of Ancient History; Rivista di Storia Antiyak. Stuttgart.
İren 2010 K. İren, “A New Discovery in Dascylium: the Persian Destruction Layer”. Eds. P. Matthiae et al., Proceedings of the 6^th International Congress of the Archaeology of the Ancient Near East. 5 May-10 May 2009, Sapienza, Universita die Roma. Wiesbaden (2010) 249-264.
İren – Yıldızhan 2014 K. İren – H. Yıldızhan, “Daskyleion 2012 Yılı Kazı Çalışmaları”. KST 35/2 (2014) 211-224.
JHS Journal of Hellenic Studies. London.
Klio Klio. Beiträge zur Alten Geschichte. Berlin.
KST Kazı Sonuçları Toplantısı. Ankara.
Lafarga 2007 R. L. Lafarga, Comentario histórico de las Helénicas de Oxirrinco. Edición bilingüe con Estado de la cuestión y Bibliografía crítica. Zaragoza 2007.
Lechevalier 1800 J. B. Lechevalier, Voyage de la Propontide. Paris 1800.
Maffre 2002 F. Maffre, La Phrygie Hellespontique: Étude Historique I-IV. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Université Bordeaux. Paris 2002.
March 1997 D. A. March, “Konon and the Great King’s Fleet, 396-394”. Historia 46 (1997) 257-269.
McKechnie – Kern 1993 P. R. McKechnie – S. J. Kern, Hellenica Oxyrhynchia. Warminster 1993.
MJH Mediterranean Journal of Humanities / Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi. Antalya.
Munro 1912 J. A. R. Munro, “Dascylium”. JHS 32 (1912) 57-67.
Müller 1997 D. Müller, Topographischer Bildkommentar zu den Historien Herodots, Volume II: Kleinasien und Angrenzende Gebiete mit Südostthrakien und Zypern. Tübingen 1997.
Pallas Pallas. Revue d’études Antiques. Toulouse.
Ruzicka 2012 S. Ruzicka, Trouble in the West: Egypt and the Persian Empire, 525-332 BC. Oxford – New York 2012.
Sarıkaya 2012 S. Sarıkaya, “Küçük Asya Klasik Dönem Historiografların Persika Eserleri ve Perslere Bakış Açıları”. MJH II/2 (2012) 229-243. http://dx.doi.org/10.13114/MJH/20122750
Sealey 1976 R. Sealey, “Die Spartanische Nauarchie”. Klio 58 (1976) 335-358.
SEG Supplementum Epigraphicum Graecum.
Shipley 1997 D. R. Shipley, A Commentary on Plutarch’s Life of Agesilaos: Response to Sources in the Presentation of Character. Oxford 1997.
Takmer 2003 B. Takmer, “Anadolu’nun Önemli Tarihi Yazıtları 4: Asia Eyalet Gümrük Yasası”. Akron 4 (2003) 103-206.
Texier 2002 C. Texier, Küçük Asya Coğrafyası, Tarihi ve Arkeolojisi, cilt I. Çev.: A. Suat. Ankara 2002.
Tuplin 1987 C. Tuplin, “Xenophon and The Garrisons of the Achaemenid Empire”. AMI 4 (1987) 167-245.
Tüner Önen 2015 N. Tüner Önen, Plutarkhos: Agesilaos & Pompeius. Giriş, Değerlendirme ve Açıklayıcı Notlar. Antalya 2015.
Westlake 1981 H. D. Westlake, “Decline and Fall of Tissaphernes”. Historia 30 (1981) 257-279.
Willetts 1954 R. F. Willetts, “The Neodamodeis”. CPh 49 (1954) 27-32.
Wyle 1992 G. Wyle, “Agesilaus and the Battle of Sardis”. Klio 74 (1992) 118-130.