Phaselis ve Yakın Çevresinin Coğrafi Özellikleri

Phaselis ve Yakın Çevresinin Coğrafi Özellikleri

Phaselis and Its Neighborhood Geographical Features

Ebru AKKÖPRÜ
 https://orcid.org/0000-0001-8751-7771

Emirhan BERBEROĞLU
 https://orcid.org/0000-0001-6683-7282

Musa TAŞ
 https://orcid.org/0000-0002-6243-7713

PHASELIS VIII (2022) 223-236
DOI: 10.5281/zenodo.7413219
Geliş Tarihi: 25.11.2022 | Kabul Tarihi: 05.12.2022
Elektronik Yayın Tarihi: 08.12.2022

Öz: Phaselis, Akdeniz kıyısında yer alan arkeolojik bir sit alanıdır. Günümüzde Antalya ilinin Kemer ilçesine bağlı Tekirova mahallesinde yer almaktadır. Bu çalışmada Phaselis’in genel coğrafi özelliklerine değinilmiştir. Çalışma alanına ait literatür taraması yapılarak kentin arkeolojik, jeolojik, tektonik ve botanik özelliklerine ait bilgiler edinilmiştir. Kentin orta kısmında bugün bataklık ve sazlıklardan oluşan bir lagün ve lagünü besleyen küçük mevsimlik dereler bulunmaktadır. İnceleme alanı sınırları bu lagünün beslendiği akarsu (mevsimlik dereler) sistemlerine ait havza baz alınarak çizilmiştir. Bu sahanın içerisinde yer alan tepeler, dereler, falezler, limanlar ve Phaselis’in kalıntılarının birçoğunun üzerinde bulunduğu tombolo ayrıntılı olarak açıklanmıştır. İnceleme alanına ait haritalama çalışmaları Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kullanılarak yapılmıştır. MTA’nın 1/100.000 (O25) ölçekli jeoloji haritası ve HGM’nin 1/25.000 (O24c3 ve O25d4) ölçekli topoğrafya haritaları ArcGis Desktop 10.5 programı aracılığıyla güncelleştirilmiş ve bu çalışma amacına uygun olarak kullanılmıştır. Ayrıca yine HGM’den alınmış 2019 yılına ait hava fotoğrafı görsel olarak kullanılmıştır.

Anahtar sözcükler: Phaselis, Tombolo, Lagün, Liman, Topoğrafya

Top

Abstract: The ancient city of Phaselis is an archaeological site located on the Mediterranean coast. Today, it is located in Tekirova neighborhood of Kemer district of Antalya province. In this study, the general geographical features of the ancient city of Phaselis were mentioned. First of all, by scanning the literature of the study area, information about the archaeological, geological, tectonic and botanical characteristics of the city was obtained. In the central part of the city, there is a lagoon consisting of swamps and reeds and small seasonal streams feeding the lagoon. As the study area, first of all, it was focused on a field drawn on the basis of the basin belonging to the river (seasonal streams) systems that feed this lagoon. The hills, streams, cliffs, ports, flora and tombolo on which many of the ruins of the ancient city of Phaselis are located in this area are mentioned in detail. The mapping studies of the study area were made using Geographic Information Systems (GIS). MTA’s 1/100,000 (O25) scaled geological map and HGM’s 1/25,000 (O24c3 and O25d4) scaled topography maps were updated via ArcGis Desktop 10.5 program and used in accordance with the purpose of this study. In addition, the aerial photograph of 2019 taken from HGM was used visually.

Keywords: Phaselis, Tombolo, Lagoon, Harbor, Topography

Arslan M. & Tüner-Önen N. 2016, “Phaselis”. Eds. H. İşkan & E. Dündar, Lukka’dan Likya’ya: Sarpedon ve Aziz Nikolaos’un Ülkesi / Lukka to Lycia The Land of Sarpedon and St. Nicholaos. İstanbul, 300-317.
Arslan M. & Tüner-Önen N. 2018, “Phaselis 2019 Yılında Gerçekleştirilen Yüzey Araştırmaları ve Kazı Çalışmaları”. Phaselis V, 425-464.
Arslan M. & Tüner-Önen N. 2020, “Phaselis 2020 Yılı Kazı ve Yüzey Araştırmaları”. Phaselis VI, 251-276.
Arslan M. & Tüner-Önen N. 2021, “Phaselis 2021 Yılı Kazı ve Yüzey Araştırmaları”. Phaselis VII, 147-190.
Aslan E. & Baybo S. 2015, “Phaselis Kent Limanları ve Sualtı Araştırmalarının Ön Değerlendirmesi”. Phaselis I, 1‐17.
Aslan E. & Kılıç Y. & Orhan U. 2018, “Phaselis Güney Limanı”. Phaselis IV, 1-13.
Aslan E. & Orhan U. 2019, “Phaselis 2018 Yılı Güney Liman Alanı Sualtı Araştırmalarında Tespit Edilen Amphoralar”. Phaselis V, 85-99.
Atasoy L. 2010, Yat Kaynaklı Atık Suların Phaselis Koyuna Çevresel Etkileri ve Marinalarda Atık Su Yönetimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi. Antalya.
Blackman D. J. 1973, “The Harbours of Phaselis”. IJNA II/2, 355-364.
Blackman D. J. 2016, Phaselis’in Limanları. Çev. E. Kurul. İstanbul.
Büyükyıldırım G. 1994, Antalya ve Çevresi Tarihi Su Yapıları. Ankara.
Ceylan M. & Ceylan M. A. 2010, “Türkiye Kıyılarında Tomboloların Oluşumu Dağılışı ve Fonksiyonel Özellikleri Konusunda Bir Araştırma”. Marmara Coğrafya Dergisi 22, 205-232.
Deniz İ. G. & Aykurt C. 2016, Antalya Endemik ve Nadir Çiçekleri. Antalya.
Erinç S. 2001, Jeomorfoloji II (3. Basım) (Güncelleştirenler: A. Ertek ve C. Güneysu). İstanbul.
Erol O. 1991, “Türkiye Kıyılarındaki Terkedilmiş Tarihi Limanlar ve Bir Çevre Sorunu Olarak Kıyı Çizgisi Değişimlerinin Önemi”. İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü Bülten 8, 1-44. İstanbul.
Genişyürek F. & Ertek Ş. & Ertürk M. 2022, “Phaselis ve Çevresinin Çok Zamanlı Uydu Görüntüleri ile Mekansal ve Zamansal Olarak Değerlendirilmesi”. Phaselis VIII, 207-222.
Göktürk R. S. 2015, “Phaselis Antik Kenti Florası I”. Phaselis I, 81-131.
Göktürk R. S. 2016, “Phaselis Antik Kenti Florası II”. Phaselis II, 57-101.
Göktürk R. S. 2017, “Phaselis Antik Kenti Florası III”. Phaselis III, 187-224.
Kabaklı S. G. 2017. Lykia Bölgesindeki Deniz Seviyesi Değişimlerinin Antik Liman Kentlerine Etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi. Antalya.
Kürkçü M. 2016, “Phaselis Hidrografi Sistemine Dair Değerlendirmeler”. Phaselis II, 103–103.
Orhan U. 2017, “Phaselis 2016 Yılı Güney Limanı Amphora Buluntuları”. Phaselis III, 141-148.
Önen N. T. & Arslan M. 2019, “Phaselis Antik Kenti’nde 2018 Yılında Gerçekleştirilen Yüzey Araştırmaları ve Kazı Çalışmaları” Phaselis V, 43-83.
Öner F. 2018, “Phaselis Antik Kenti Küçük Hamam’ı ve Latrina’sında Kullanılan Yapıtaşları ve Bu Yapıtaşların Bozuşmaları”. Phaselis IV, 351-360.
Peşmen H. 1980, Olimpos-Beydağları Milli Parkının Florası (Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu). Ankara.
Schafer J. 1981, Phaselis. Beiträge zur Topographie und Geschichte der Stadt und ihrer Häfen (Ist. Mitt. Beiheft 24). Tübingen.
Şenel M., Serdaroğlu M., Kengil R., Ünverdi M. & Gözler M. Z. 1981, “Teke Torosları Güneydoğusunun Jeolojisi”. MTA Dergisi 95-96, 13-43.
Şenel M. 1980, Teke Torosları Güneydoğusunun Jeolojisi Finike-Kumluca-Kemer (Antalya). MTA Raporu No: 6874, Ankara.
T.C. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Antalya Bölgesi Tarihi Su Yapıları Galip Büyükyıldırım İnşaat Yük. Müh. 1994, Ankara.
Tüner-Önen N. 2008, Phaselis Antik Kenti ve Teritoryumu. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi. Antalya.
Yüksel F. A. & Boşça F. 2020, “Phaselis 2019 Yılı Arkeojeofizik Araştırmaları: Hellenistik Tapınak Phaselis”. Phaselis VI, 1-12.

İnternet Erişimleri

Kentin Konumu


https://yunus.hacettepe.edu.tr/~kdirik/YJ_faylar_4.pdf
Liddell, H. G., & Scott, R. (2022, 11 18). An Intermediate Greek-English Lexicon. Perseus
Digital Library: https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0058%3
Aalphabetic+letter%3D*f%3Aentry+group%3D2%3Aentry%3Dfa%2Fshlos.

Akköprü E., E. Berberoğlu & M. Taş 2022, “Phaselis ve Yakın Çevresinin Coğrafi Özellikleri”. Phaselis VIII, 223-236. http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.7413219

http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.7413219

Ebru AKKÖPRÜ
Doç. Dr., Akdeniz Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü, Antalya. ebruakkopru@akdeniz.edu.tr |  https://orcid.org/0000-0001-8751-7771

Emirhan BERBEROĞLU
Arş. Gör., Akdeniz Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü, Antalya. eberberoglu@akdeniz.edu.tr |  https://orcid.org/0000-0001-6683-7282

Musa TAŞ
M.A., Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı, Antalya. mtas12599@gmail.com | https://orcid.org/0000-0002-6243-7713