PHASELISPHASELIS
Disiplinlerarası Akdeniz Araştırmaları Dergisi

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ | PHASELIS PROJECT | LIBRI DERGİ   

  • en
  • tr
  • Ana Sayfa
  • Dergi Hakkında
  • Son Sayı
  • Arşiv
  • Yayın Etiği
  • Yayın İlkeleri
  • Makale Gönderme
  • İletişim
Home » 2020 » Phaselis Büyük Hamam, Hellenistik Tapınak ve Diğer Hamamlarda Kullanılan Yapı Taşları ve Phaselis Yapı Taşı Ocağı
Phaselis Büyük Hamam, Hellenistik Tapınak ve Diğer Hamamlarda Kullanılan Yapı Taşları ve Phaselis Yapı Taşı Ocağı

Phaselis Büyük Hamam, Hellenistik Tapınak ve Diğer Hamamlarda Kullanılan Yapı Taşları ve Phaselis Yapı Taşı Ocağı

The Cut-Stones of Phaselis Used in Large Bath, Hellenistic Temple and Other Baths
and Phaselis’ Cut-Stone Quarry

Ferda ÖNER
https://orcid.org/0000-0002-9278-6164

PHASELIS VI (2020) 13-28
DOI: 10.18367/Pha.20002
Geliş Tarihi: 23.01.2020 | Kabul Tarihi: 14.02.2020
Elektronik Yayın Tarihi: 06.04.2020

pdf  PDF İndir

references  PDF Görüntüle

info  Referanslar

Öz: Phaselis Antalya’nın yaklaşık 55 km güneybatısında yer alan bir ören yeridir. Kentin yapılarında yapı taşı olarak traverten breşi kullanılmıştır. Bu breşleri oluşturan taneler Jura yaşlı kireçtaşlarının (Tekedağı formasyonu kireçtaşları) yamaç molozu olarak birikmiş yığışımlardan oluşmuştur. Kentin Büyük Hamam, Hellenistik Tapınak ve hamam yapılarında da ana malzeme olarak traverten breşlerinden düzgün olarak kesilmiş bloklar kullanıl­mıştır. Geç Antikçağ’da kentin depremler nedeniyle onarımlar veya yeniden yapılan duvar ve binalarda ise ilksel bloklar ve bunların kırılmış parçaları ve çevreden bulunmuş her türlü moloz kullanılmıştır. Bu taşlar genellikle kumtaşları (kalkarenitik), çört, serpantin, gabro ve bazalt olarak belirlenmiştir. Bu kayaçlar içinde jeolojik olarak bu bölgede rastlanmayan kuvarsit ve şistlerin bulunması ilginçtir. Ayrıca genellikle çatı kaplaması olarak kulla­nılan kayraklara rastlanması da bunların limanlararası ticaret yoluyla getirilme olasılığını düşündürmektedir. Hellensitik tapınakta yapılan kazılar sırasında ortaya çıkarılan sütunlarda gözlenen fosillerden, bu sütunların olası olarak Üst Kretase yaşlı neritik kireçtaşlarından üretildiği gözlenmiştir. Bu tür oluşumlar bölgeye en yakın Finike yöresindeki Limyra kireçtaşlarıdır. Phaselis kentinin ana yapı malzemesi olan traverten breşlerinin üretil­diği ocak alanı şehrin Hellenistik akropolis ile Antalya-Kumluca Otoyolu’nun güneyindeki alan olarak belirlen­miştir. Bu alanda yapı taşının üretildiği ocak aynaları gözlenmiştir. Doğu Nekropolis alanındaki anıt mezarda kullanılan traverten breşlerinin yanı sıra yapay olarak üretildiği kanısına varılan bazı sütunlar da belirlenmiştir.

Anahtar sözcükler: Phaselis, Yapı Taşları, Breş, Limyra, Mermer, Bozuşma, Ocak Yeri, Yapay Sütun

Top

Abstract: Phaselis is a historical site located about 55 km southwest of Antalya. Travertine breccia was used as the building stone in the city buildings. The grains forming these breccias are composed of accumulated deposits as slope debris of Jurassic limestones (Tekedağı formation limestones). In the large baths, Hellenistic temple and bath structures of the city, blocks cut properly from travertine breccias were used as the main material. In the Late Antiquity, the city was repaired due to earthquakes or rebuilt walls and buildings, while the primary blocks and their broken pieces and all kinds of debris found from the environment were used. These stones are generally sandstones (calcarenitic), chert, serpentine, gabbro and basalt. Interestingly, these rocks contain quartzites and schists that are not geologically encountered in this region. In addition, the presence of slate, which is generally used as roofing, suggests the possibility of bringing it through inter-port trade. It was observed that these columns were probably produced from Upper Cretaceous neritic limestones. Such formations are Limyra limestones in the Finike region closest to the region. The quarry area where travertine breccias, the main building material of Phaselis was produced, was determined as the area to the south of the Antalya-Kumluca motorway and the Hellenistic acropolis of the city. Quarry pit benches in which the building stone was produced were observed in this area. In addition to the travertine breccias used in the monumental tomb in the East Necropolis, some columns were found to be artificially produced.

Keywords: Phaselis, Cut-Stones, Breccia, Limyra, Marble, Alteration, Quarry location, Artifical columns

  • Referanslar
  • Makale Atıf Düzeni
  • Makaleye Direkt Link
  • Yazar(lar) Hakkında

M. Arslan – N. Tüner Önen, “Phaselis Kenti’nde 2019 Yılında Gerçekleştirilen Yüzey Araştırmaları ve Kazı Çalışmaları“. Phaselis V (2019) 425-463.
A. Erol, Finike Yöresi (Batı Toroslar) Limyra Mermerlerinin Jeolojisi ve Ekonomik Potansiyeli. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi. İzmir 2008.
V. Işık, “Kayrak Taşı Adlanması, Jeolojisi ve Kullanım Alanlarına Genel Bakış”. Mavi Gezegen Dergisi 26 (2019) 54-63.
R. C. Moore, C. G. Lalicker & A. G. Fischer, Invertebrate Fossils. McGraw-Hill Book Company, New York 1952.
F. Öner, “Phaselis Antik Kenti Küçük Hamam’ı ve Latrina’sında Kullanılan Yapı taşları ve Bu Yapı taşların Bozuşmaları”. Phaselis IV (2018) 351-360.
M. Şenel, Teke Torosları Güneydoğusunun Jeolojisi Finike-Kumluca-Kemer (Antalya). MTA Derleme No: 6874, 1980.
M. Şenel, M. Serdaroğlu, R. Kengil, M. Ünverdi & M. Z. Gözler, “Teke Torosları Güneydoğusunun Jeolojisi”. MTA Dergisi 95-96 (1980-1981) 13-43.

F. Öner, “Phaselis Büyük Hamam, Hellenistik Tapınak ve Diğer Hamamlarda Kullanılan Yapı Taşları ve Phaselis Yapı Taşı Ocağı”. Phaselis VI (2020) 13-28. http://dx.doi.org/10.18367/Pha.20002

http://dx.doi.org/10.18367/Pha.20002

Ferda ÖNER

Jeoloji Yük. Müh., Competent Person (CP-Australia JORC), PhD., Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Jeoloji Bölümü, Ankara. ferdaoner@hotmail.com |  https://orcid.org/0000-0002-9278-6164

6 April 2020 Phaselis_Journal
← Phaselis 2019 Yılı Arkeojeofizik Araştırmaları: Hellenistik Tapınak
Antalya Müzesi’nden Yayınlanmamış Bazı Mezar Yazıtları →

eISSN: 2149-7826

Makale Arama

OpenAccess
OpenAccess
CrossRef
CrossRef
Erih+
IC
IC

Phaselis

  • Ana Sayfa
  • Dergi Hakkında
  • Son Sayı
  • Arşiv
  • Yayın İlkeleri
  • Makale Gönderme
  • İletişim

Telif Hakkı

Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

Makale Arama

Ziyaretçiler

Flag Counter

Son Çıkan Yayınlar

  • Phaselis Merkezi Kule
  • Pseudo-Plutarkhos’un Nehirler Üzerine Adlı Kitabına Göre Marsyas Nehri ve Yorumlanması
  • Phaselis 2020 Yılı Kazı ve Yüzey Araştırmaları
  • Demre’nin (Myra) Kırsalında Trikonç Planlı Yapıların Mimarisi: Bademli Kilisesi
  • New Inscriptions from Prusias ad Hypium (Bithynia) I. Konuralp Archaeological Museum
  • Uylupınar (Erken Kibyra) Yüzey Araştırmaları 2018 Yılı Raporu
  • Börükçü Kurtarma Kazısındaki Arkeolojik Seramik Örneklerin Spektroskopik Analizleri
  • enEnglish (İngilizce)
  • trTürkçe