Perge’den Alkamenes’in Hermes Herme’si (Hermes Propylaios) Tipinde İki Yeni Herme Başı

Two New Herms of Hermes Type of Alkamanes (Hermes Propylaios) from Perge

Ahmet ÇELİK 
_{https://orcid.org/0000-0002-5080-7772}

Abstract: Perge 2014 yılı kazılarında bir kanal içinde bulunan ilk Herme başı 2014/468 Envanter Numaralıdır. Diğer Herme başı ise 2019/79 Envanter Numaralı olup 2019 yılı kazısında Perge Kuzey Hamamı Palaestrası C-4 Açması batı sınırındaki kanalın üstünde bulunmuştur. Perge’de tespit edilen her iki Herme başı, Alkamenes’in Hermes Herme’si yani Hermes Propylaios tipindedir. Yazıtlarında Alkamenes ismi geçen Bergama (Pergamon) Hermes Herme örneği ve Ephesos (Simonetti/Bolu) Hermes Hermeleri ile Perge’den 2014/168 ve 2019/79  no’lu Herme Başı arasında benzerlik ve farklılıklar bulunur. Perge’den bu iki Herme’nin de saç yapılarının Geç Arkaik Dönem’e yani MÖ 520-480 civarına, sakallarındaki stilistik detayların ise Klasik Dönem içerisinde MÖ 460-450 civarına işaret ettiği söylenebilir. Perge 2014/168  no’lu Herme Başı, bu­lunduğu konum itibarıyla Batı Kapısı, Batı Sütunlu Cadde, Kuzey Hamamı’nın önündeki galeriler, Kuzey Hamamı, Kuzey Hamamı Palaestrası ile Kuzey Gymnasion’u (Cornutus Palaestrası)’nda kullanılmış olabilir ve bu herme başı, Roma İmparatorluk Antoninuslar-Severuslar dönemine yani MS 138-235 yıllarına tarihlenebilir. Perge 2019/79  no’lu Herme Başı ise Perge Kuzey Hamamı Palaestrası’nda gymnasion/ palaestra­­­­larındaki işleviyle kullanılmış olmalıdır ve bu herme başı, Roma İmparatorluk Geç Antoninuslar-Erken Severuslar dönemine yani MS 190-210 civarına tarihlenebilir.

Keywords: Perge, Hermes, Herme, Alkamenes, Propylaios, Roma

Öz: In Perge’ 2014 excavation season, the first Herme head has founded in a channel and it has given 2014/468 Inventory Number. The other Herme head is in 2019/79 Inventory Number and during the excavation in 2019, Perge North Bath Palaestra Trench C-4 was found on the canal on the west border. Both herm head detected in Perge, Alkamenes’s Hermes Herme that is, the type of Hermes Propylaius. There are similarities and differences between Pergamon Hermes Herm and Ephesus (Simonetti/Bolu) Hermes Herm in her inscriptions and Herm Head 2014/168 and 2019/79 from Perge. It can be said that the hair structures of these two herms from Perge refer to the late Archaic Period, around 520-480 BC, and stylistic details on their beard point to around 460-450 BC during the Classical Period. 2014/168 Herm Head may have been used in the West Gate, West Colonnaded Street, galleries in front of the North Bath, the North Bath, the North Bath Palaestra and the North Gymnasium (Cornutus Palaestra), and this herm head is from the Roman Imperial Antonines-Severan Period, it can be dated to 138-235 AD. 2019/79 Herm Head should be used in the Perge North Bath Palaestra with its function in gymnasium/palaestra, this herm head can be dated to Roman Imperial Late Antonines-Early Severan Period, around 190-210 AD.

Anahtar sözcükler: Perge, Hermes, Herme, Alkamenes, Propylaius, Rome