2019 Uylupınar Erken Kibyra Yüzey Araştırması

2019 Surveys at Uylupınar (Early Kibyra)

F. Eray DÖKÜ
https://orcid.org/0000-0002-9797-2580

Öz: 2019 yılı Uylupınar (Erken Kibyra) Yüzey araştırmaları Balboura teritoryumu içerisinde yer alan yüksek yaylalarda ve Boubon kırsal teritoryumunda yüzey araştırmaları sürdürülmüştür. Balboura teritoryumu yüksek yayla kırsalında süren çalışmalarında coğrafya, yerleşim biçimleri, yol güzergahları ve dinsel düşünce biçimleri maddi kültür verileriyle oldukça iyi anlaşılmıştır. Roma döneminde sayıları artan geçici/dönemsel ve kalıcı yerleşimler, bu yerleşimler arasındaki yol ağları tespit edilmiştir. Ayrıca araştırmalar esnasında bulunan, yerleşimlerle bağlantılı Disokurlar ve tanrıça, Theoi Dikaioi/ Theoi Agrioi?, Zeus ve şimşek demeti yanında Herakles, Ares ve nyphelerin kabartmaları ile bölgenin dinsel düşüncesi ortaya konulmuştur. Bu tanrı kabartmalarının yol güzergahları ve teritoryum sınırlarının çizilmesindeki önemli rolleri de araştırmalar sırasında keşfedilmiştir. Balboura yaratısı olan yatan aslanlı lahit kapaklı, girland şemaları ile öne çıkan lahit teknelerinin tüm yerleşim tiplerinde başat olarak kullanılmış olduğu belgelenmiştir. Dolayısıyla Balboura, yüksek yaylasında, coğrafyanın izin verdiği hareketli ekonomiye dair tüm maddi kültür verileri belgelenerek Roma dönemi yaşam biçimleri tanımlanmıştır. Böylece, Likyalıların geldikleri coğrafya olarak anılan Tirmil/Trimmili’nin günümüz Dirmil’i (Altınyayla) değil, tüm Dirmil yüksek yaylasındaki hareketli çiftçi ve çobanların yarattığı ekonomi ve yaşam biçimlerine verilen bir ad olduğu da ortaya konmuştur.

Anahtar sözcükler: Balboura, Boubon, Yüksek Yayla Yerleşim Arkeolojisi.

Abstract: The Uylupınar (Early Kibyra) Surveys in 2019 were carried out on the high plateaus within the Balboura territory and in the Boubon rural territory. Geography, settlement types, road routes and religious thought styles were well understood with material culture data during the studies carried out in the high plateau countryside of Balboura territory. Temporary/periodical and permanent settlements, the number of which increased during the Roman period, and the road networks between these settlements were identified. In addition, the religious thought of the region was revealed with the reliefs of Heracles, Ares and nypheas, as well as the Dioskurs and the goddess, Theoi Dikaioi / Theoi Agrioi?, Zeus and the lightning beam found during the researches related to the settlements. The important roles of these god reliefs in drawing the road routes and the boundaries of the territory were also discovered during the researches. It has been documented that the sarcophagus vessels, a creation of Balboura, with a reclining lion sarcophagus lid and garland schemes, were dominantly used in all settlement types. Therefore, in Balboura, on the high plateau, all the material cultural data regarding the dynamic economy allowed by the geography were documented and the Roman period lifestyles were defined. Thus, it has been revealed that Tirmil/Trimmili, which is referred to as the geography where the Lycians came from, is not the modern day Dirmil (Altınyayla), but a name given to the economy and lifestyles created by the active farmers and shepherds in the entire Dirmil high plateau.

Keywords: Balboura, Boubon, High Plateau Settlement Archeology.