Culture of Wine in Neo Assyrian Empire
Şükran AKYILDIZ
https://orcid.org/0000-0002-6914-3427
Bilcan GÖKCE
https://orcid.org/0000-0003-1213-7752
Esra KAÇMAZ LEVENT
https://orcid.org/0000-0003-2489-9527
PHASELIS VII (2022) 1-15
DOI: 10.5281/zenodo.5880922
Geliş Tarihi: 20.12.2021 | Kabul Tarihi: 05.01.2022
Elektronik Yayın Tarihi: 20.01.2022
Öz: Bu makalede Yeni Assur Krallığı’nda bağcılık ve şarap kültürü değerlendirilmiştir. Yeni Assur Dönemi çivi yazılı metinlerinde bahçeler ile ilgili bilgiler bulunmak ile birlikte doğrudan bağcılığa dair veriler yer almaz. Ancak II. Aşurnasirpal ve Sennaherib dönemlerine ait yazılı metinlerde bahçeler içerisinde çeşitli ağaçlarla birlikte asmalara da yer verildiğine dair bilgiler yer alır. Yine Yeni Assur krallarından Sennaherib ve Aşurbanipal dönemlerine ait birkaç kabartmada da asma ve meyvesi betimlenmiştir. Yeni Assur metinlerinde şarap ile ilgili mesleklerde geçmektedir. rab karāni/rab kūtāti “şarapçı başı” terimi bunun güzel örneklerindendir. Yeni Assur’da üretilen şaraplar daha sonraki zamanlarda kullanılmak üzere depolanmıştır. Yeni Assur merkezlerinde yapılan kazı çalışmalarında şarap mahzenleri olarak tanımlanan mekânlar ortaya çıkarılmıştır. Yeni Assur Krallığı’nda şarap dini yaşamda libasyon ritüellerinde, mimari yapıların inşası ya da onarımı sırasında ve tüketim amaçlı kullanılmıştır. Eldeki verilerden Yeni Assur’da şarabın ekonomik değerinin olduğu da anlaşılmaktadır.
Anahtar sözcükler: Yeni Assur, Şarap, Bağ, Libasyon, Mezopotamya
Abstract: In this article culture of wine and grapery in Assyrian Empire are reviewed. While the cuneiform texts of Neo-Assyrian Period have information related to yards, there is no data directly related to wine culture. But in the written documents that belong to Ashurnasirpal ll and Sennacherib period, there are some information showing that grapes are also included in yards together with other trees. Also, vine and grape were represented on a few reliefs belong to Neo-Assyrian Kings Sennacherib and Ashurbanipal periods. There are jobs related to wine in Neo-Assyrian texts. As a matter of fact the term rab karāni/rab kūtāti “the chief wine master” is one of the good examples of them. Wines produced in Neo-Assyria were stored for later use. Also, during the excavations of Neo-Assyrian Period sites, places that identified as wine cellar were revealed. In Neo-Assyrian Empire wine were used for different purposes as such; libation rituals in religious life, building construction, building repair and for consumption. It is understood from the available data that wine had economic value in Assyria.
Keywords: Neo Assyrian, Wine, Vineyard, Libation, Mesopotamia
Albenda P. 1974, “Grapevines in Ashurbanipal’s Garden”. Bulletin of the American Schools of Oriental Research 215, 5-17.
Barnett R. D. 1958, Assyrische Palastreliefs. Artia.
Barnett R. D. & Lorenzini A. 1975, Assyrische Sculpturen in British Museum. Bongers.
Berjamovic G. 2011, “Pride, Pomp and Circumstance: Palace, Court and Household in Assyria 879-612 BCE”. Eds. J. Duindam, Tülay Artan & Metin Kunt, Royal Courts in Dynastic States and Empires: A Global Perspective. Leiden, 25-61.
Cole S. W. & Machinist P. 1998, Letters from priests to the Kings Esarhaddon and Assurbanipal. Helsinki.
Fales F. M. & Postgate J. N. 1992, Imperial Administrative Records, Part I: Palace and Temple Administration. Helsinki.
Fales F. M. & Postgate J. N. 1995, Imperial Administrative Records, Part II: Provincial and Military Administration. Helsinki.
Floroiti H. H. D. 2018, “Asur Sarayında Beslenme: Yeni Assur Devri”. Tarih Okulu Dergisi 34, 25-42.
Fuchs A. & Parpola S. 2001, The Correspondence of Sargon II, Part III: Letters from Babylonian and the Eastern Province. Helsinki.
Grayson A. K. 1991, Assyrian Rulers of the Early First Millenium BC (1114-859). Royal Inscriptions of Mesopotamia: Assyrian Periods. Toronto.
Grayson A. K. 2002, Assyrian Rulers of the Early First Millenium BC (858-745 BC). London.
Grayson A. K. & Novotny J. 2012, The Royal Inscriptions of Sennacherib, King of Assyria (704-681 BC), Part 1. Eisenbrauns.
Greppin J. 2008, “Did the Good Wines Come from Armenia?”. Aramazd III/I, 47-51.
Hausleiter A. 2010, Neuassyrische Keramik im Kerngebiet Assyriens Chronologie und Formen. Wiesbaden.
Kozbe G. 2018, “Kavuşan Höyük: Assur İmparatorluğunun Taşrasında Küçük ve Özgün Bir Yerleşim”. Eds. K. Köroğlu & S. F. Adalı, Asurlular Dicle’den Toroslar’a Tanrı Assur’un Krallığı. İstanbul, 365-382.
Köroğlu K. 2006, Eski Mezopotamya Tarihi Başlangıcından Pers Egemenliğine Kadar. İstanbul.
Kuhrt A, 2009, Eskiçağ’da Yakındoğu (MÖ 3000-330) C. II. Çev. D. Şendil, İstanbul.
Kwasman T. & Parpola S. 1991, Legal Transactions of the Royal Court of Nineveh, Part I: Tiglath-Pileser III through Esarhaddon. Helsinki.
Lanfranchi G. B. & Parpola S. 1990, The Correspondence of Sargon II, Part II: Letters from the Northern and Northeastern Provinces. (State Archives of Assyria Volume V). Helsinki.
Loud G. & Altman C. B. 1938, Khorsabad, Part II: The Citadel and the Town. Chicago.
Loud G. & Frankfort H. & Jacobsen T. 1936, Khorsabad, Part I: Excavations in the Palace and at a City Gate. Chicago.
Lukko M. 2012, The Correspondence of Tiglath-pileser III and Sargon II. (State Archives of Assyria Volume 19). Helsinki.
Luukko M. & Buylaere G. V. 2002, The Political Correspondence of Esarhaddon. (State Archives of Assyria Volume 16). Helsinki.
Mandacı E. 2000, “Yeni Assur Krallarının Bayındırlık Faaliyetleri”. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 22/2, 435-458.
Matilla R. 2002, Legal Transactions of the Royal Court of Nineveh, Part II: Assurbanipal through Sin-sarru-iskun. (State Archives of Assyria Volume 14). Helsinki.
Mutlu A. S. 2018, “Eskçağda Şarabaın Dini, Siyasi ve Ekonomik Açıdan Değeri”. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19, 115-136.
Oates J. & Oates D. 2001, Nimrud An Assyrian Imperial City Revealed. London.
Öz E. 2011, “Kültepe Tabletlerine Göre Asur Ticaret Kolonileri Döneminde Anadolu’da Üzüm Yetiştiriciliği ve Bağcılık”. Akademik Bakış 5/9, 285-294.
Öz E. 2016,“Çivi Yazılı Kaynaklar ve Arkeolojik Buluntular Işığında Mezopotamya’da Kral Sofraları ve Şölenler”. Turkish Studies 11/1, 109-130.
Özey R. 2009, Dünya Denkleminde Ortadoğu Coğrafyası. İstanbul.
Parpola S. 1993, Letters from Assyrian and Babylonian Scholars. (State Archives of Assyria Volume 10). Helsinki.
Parpola S. 2015, Royal Ritulas and Cultic Texts, Forthcoming. (State Archives of Assyria Volume 20). Helsinki.
Saggs H. W. F. 1965, Everyday Life in Babylonia And Assyria, Assryrian İnternational News Agency, A.D.
Sevin V. 1999, Yeni Assur Sanatı I Mimarlık. Ankara.
Sevin V. 2000, “Urartu Bahçeleri”. Belleten 64/240, 395-414.
Sevin V. 2010, Assur Resim Sanatı. Ankara.
Soileau M. 2017, “A Vinicultural History of Tur’Abdin”. Ed. L. Thys-Şenocak, Of Vines and Wines the Production and Consumption of Wine in Anatolian Civilizations through the Ages. Peeters, 21-41.
Strommenger E. 1964, The Art of Mesopotamia. London.
Stronach D. 1996 “The Imagery of the Wine Bowl: Wine in Assyria in the Early First Millenium B.C.”. Eds. P. E. Mc Govern, S. J. Fleming & S. H. Katz, The Origins and Ancient History of Wine. Netharlands, 181-203.
Watanabe C. 1992, “A Problem in the Libation Scene of Ashurbanipal”. Cult and Ritual in the Ancient Near East. Ed. H. I. H. T. Mikasa. Wiesbaden, 91-104.
Wilson J. K. 1972, The Nimrud Wine List. London.
Wiseman J. D. 1983, “Mesopotamian Gardens”. Anatolian Studies 33, 137-144.
White C. E. & Miller N. F. 2018, “The Archaebotany of Grape and Wine in Hittite Anatolia”. Die Welt des Orients 48/2, 209-224.
Akyıldız A., B. Gökçe & E. Kaçmaz-Levent 2022, “Yeni Assur Krallığı’nda Şarap Kültürü”. Phaselis VIII, 1-15. http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.5880922
http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.5880922
Şükran AKYILDIZ
Doktora Öğrencisi, Batman Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Arkeoloji Anabilim Dalı, akyildizsukran57@gmail.com | https://orcid.org/0000-0002-6914-3427
Bilcan GÖKCE
Doç. Dr., Iğdır Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi Bölümü, Şehit Bülent Yurtseven Kampüsü, Iğdır. bilcan.g@gmail.com | https://orcid.org/0000-0003-1213-7752
Esra KAÇMAZ LEVENT
Dr. Öğr. Üyesi, Batman Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Batı Raman Kampüsü, Batman. arkeoesra@hotmail.com | https://orcid.org/0000-0003-2489-9527