Phaselis ve Teritoryumunun Yol ve Savunma Sistemleri: Tekirova-Çamyuva Arası

Phaselis ve Teritoryumunun Yol ve Savunma Sistemleri: Tekirova-Çamyuva Arası

Road and Defence Systems of Phaselis and its Territorium: Between Tekirova- Çamyuva

Murat ARSLAN

PHASELIS IV (2018) 15-46
DOI: 10.18367/Pha.18002
Geliş Tarihi: 06.01.2018 | Kabul Tarihi: 12.01.2018
Elektronik Yayın Tarihi: 13.02.2018
Telif Hakkı © PHASELIS Disiplinlerarası Akdeniz Araştırmaları Dergisi, 2018

Öz: Bu makalenin amacı Phaselis ve hinterlandında (Tekirova-Çamyuva arası) 2012 yılından itibaren gerçekleş­tirilen disiplinlerarası yüzey araştırmaları kapsamında kentin yakın çevresindeki mahalleler ve komşu yerle­şimler ile Lykia ve Pamphylia bölgeleriyle bağlantısını sağla­yan ulaşım ve savunma sistemlerini tespit etmeye çalışarak bunları tipolojik ve dönemsel olarak sınıflandırmaktır. Bu bağlamda öncelikli olarak kentin teritor­yumuyla olan girift ilişkisini sağlayan kompleks ulaşım sisteminin tespiti, belgelenmesi, gps koordi­natlarının alına­rak envanterlenmesi yapıldıktan sonra yol ağının ortaya çıkartılması ve topografik haritaya işlenmesi he­def­lenmiştir. Kentin savunma sistemlerinin çeşitleri incelenirken ise, yerleşimin yayıldığı me­kan ve çevreyle olan ilişkisinin çok yönlü araştırma­larla irdelenmesine, Phaselis hinterlandında yer alan tah­kimli yerleşimler [kentçik (polikhnikon); köy (kome)], surlar, kuleler ve gözetleme kulelerinin lokalizasyonlarının arazi çalışmala­rıyla be­lirlenmesine odaklanılmıştır. Makalenin kuramsal yaklaşımı/yöntemi core (centrum/merkez) ve periphery (çevre/hinterlant) teorisine dayanmaktadır. Diğer bir deyişle konsantrik daireler şeklinde kentin merkezinden ardalanına doğru ilerleyen ulaşım ve savunma sistemine yönelik difüzyon ağı çok yönlü şekilde mercek altına alınmıştır. Bunu yaparken yol sistemiyle bağlantılı Phaselis’in yerleşim ve alan arkeolojisine dair disiplinlerarası çok yönlü-kontrol edilebilir yeni verilerin bilinir kılınmasına ve yol güzergahlarıyla ilişkilendirilmesine çalışılmıştır.

Anahtar Sözcükler: Phaselis, Yol Sistemleri, Savunma Sistemleri, Alan Arkeolojisi

Top

Abstract: This article aims to locate the road and defense systems between the city of Phaselis and in its immediate vicinity together with the regions of Lycia and Pamphylia, and to classify them both typologically and cyclically. This research has been undertaken within the scope of the interdisciplinary field surveys conducted at Phaselis and within its hinterland (between Tekirova and Çamyuva) since 2012. Within this context, the aim was to determine and document the complex road system that provides an intricate web of interrelationship of access between the city and its territory; to define the road network through inventory with GPS coordinates, and to add it to the topographic map. Combined with the analysis of the city’s defense systems, it is also focused on studying the relationship between the urban settlement and its surroundings through multi-directional investigations, and determining the context and localizations of the fortified settlements, such as small city (polikhnikon), town (kome), walls, towers and watchtowers located in the hinterland of Phaselis through these field surveys. The theoretic approach employed in this article hinges on the theory of core (centrum) and periphery (environment/hinterland). In other words, the access-diffusion network for the transport and defense system, moving in succession from the center of the city in the form of concentric circles, has been examined in a multifaceted way. In doing so, this article also presents the new multidisciplinary verifiable data concerning the settlement and field archeology of Phaselis relating to the road system, identifies these structures and relates them to the itineraries.

Keywords: Phaselis, Road Systems, Defence Systems, Landscape Archaeology

Anti 1923 C. Anti, “Esplorazioni archeologiche nella Licia e nella Pamfilia”. MonAL 29 (1923) 657–786.
Arr. anab. (= Arrianus, Anabasis) Kullanılan Metin ve Çeviriler: Arrian, Anabasis Alexandri. Trans. P. A. Brunt, vol. I-II. Cambridge, Massachusetts – London 1976-1983 (The Loeb Classical Library). Arrian, İskender’in Seferleri. Çev. M. Mete. İstanbul 2005.
Arslan et al. 2013 M. Arslan, K. Demirtaş – N. T. Önen, “Phaselis ve Teritoryumu Yüzey Araştırması 2012”. ANMED: Anadolu Akdenizi Arkeoloji Haberleri XI (2013) 224-229.
Arslan – Tüner Önen 2014a   M. Arslan – N. T. Önen, “2012 Yılı Phaselis Antik Kenti ve Teritoryumu Yüzey Araştırması”. AST XXXI/1 (2014) 78-89.
Arslan – Tüner Önen 2014b  M. Arslan – N. T. Önen, “2013 Yılı Phaselis Antik Kenti ve Teritoryumu Yüzey Araştırması”. AST: Araştırma Sonuçları Toplantısı XXXII/2 (2014) 289-300.
Arslan – Tüner Önen 2014c  M. Arslan – N. T. Önen, “Phaselis ve Teritoryumu Yüzey Araştırması 2013”. ANMED: Anadolu Akdenizi Arkeoloji Haberleri XII (2014) 189-195.
Arslan – Tüner Önen 2015  M. Arslan – N. T. Önen, “Phaselis ve Teritoryumu Yüzey Araştırması 2014”. ANMED: Anadolu Akdenizi Arkeoloji Haberleri XIII (2015) 198-207.
Arslan – Tüner Önen 2016a  M. Arslan – N. T. Önen, “2014 Yılı Phaselis Antik Kenti ve Teritoryumu Yüzey Araştırması”. AST: Araştırma Sonuçları Toplantısı XXXIII/1 (2016) 69-80.
Arslan – Tüner Önen 2016b  M. Arslan – N. T. Önen, “Phaselis ve Teritoryumu Yüzey Araştırması 2015”. ANMED: Anadolu Akdenizi Arkeoloji Haberleri XIV (2016) 236-246.
Arslan – Tüner Önen 2017a  M. Arslan – N. T. Önen, “2015 Yılı Phaselis Antik Kenti ve Teritoryumu Yüzey Araştırması”. AST: Araştırma Sonuçları Toplantısı XXXIV/1 (2017) 355-368.
Arslan – Tüner Önen 2017b M. Arslan – N. T. Önen, “2016 Phaselis ve Teritoryumu Yüzey Araştırması”. ANMED: Anadolu Akdenizi Arkeoloji Haberleri XV (2017) 211-221.
Atilla 2018  B. D. Atilla, Akdeniz’de Roma Devlet Arazileri’nin (Ager Publicus) Dağıtım ve Organizasyon Sistemi. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. (Bitirme Aşamasında) Antalya.
Bayburtluoğlu 1993  C. Bayburtluoğlu, “Siedlungen in Lykien”. Akten Lykien II/2 (1993) 43-45.
Bayburtluoğlu 2004 C. Bayburtluoğlu, Lykia. İstanbul 2004.
Callatay 2017 F. Callatay, “Overstrikes on Pamphylia and Cilician Silver Staters (5th-4th c. BC)”. Akmed  İkinci Uluslararası Akdeniz Dünyasında Para Tarihi ve Nümismatik Kongresi. Yayınlanmamış Kongre Bildirisi. Ocak 2017, Antalya.
Gürel 2016 B. Gürel, “Phaselis Batı ve Kuzeybatı Nekropolis’leri”. MJH VI/2 (2016) 279-297.
Hdt. (= Herodotos, Historiae   Kullanılan Metin ve Çeviri: The Persian Wars. With an English translation by A. D. Godley, vol. I-IV. Cambridge, Mass.-London 1920-200412 (The Loeb Classical Library).
Hurter – Pásztory 1984 S. Hurter – E Pásztory, Archaischer Silberfund aus dem Antilibanon. Festschrift für Leo Mildenberg. Wetteren 1984.
IGCH  Inventory of Greek Coin Hoards. New York.
Kızgut 2017 İ. Kızgut, “Antalya Tahtalı Dağı Çevresine İlişkin Yeni Bulgular ve Öneriler”. Cedrus V (2017) 199-215.
Kuhrt 2007 A. Kuhrt, The Persian Empire A Corpus of Sources from the Achaemenid Period. Abingdon 2007.
Kürkçü 2016 M. Kürkçü, “Phaselis Hidrografi Sistemine Dair Değerlendirmeler”. Phaselis II (2016) 103-121.
Mergen 2015  Y. Mergen, “2014 Yılı Çalışmaları Işığında Phaselis Antik Kenti’nin Geç Antik ve Ortaçağ Mimarisi ile Kentsel Yapısı”. Phaselis I (2015) 277-289.
Onur 2016  F. Onur, “Stadiasmus Paterensis’te Yollar, Yerleşimler ve Terioryumlar”. Eskiçağ Yazıları 8 (2016) 73-126.
Salway 2007  B. Salway, “The perception and description of space in Roman itineraries”. Şurada: Ed. M. Rathmann, Wahrnehmung und Erfassung geographischer Räume in der Antike. Mainz am Rhein (2007) 181-209.
Şahin 2014  S. Şahin, Stadiasmus Patarensis – Itinera Romana Provinciae Lyciae: Likya Eyaleti Roma Yolları. İstanbul 2014.
Takmer – Tüner Önen 2007  B. Takmer – N. Tüner Önen, Via Sebaste: Anadolunun En İyi Korunmuş Roma Yolu’nun Varsak’tan Geçen Güzergahı. Varsak Belediyesi Kültür Yayınları 2. İstanbul 2007.
Tüner Önen 2008 N. Tüner Önen, Phaselis Antik Kenti ve Teritoryumu. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Tüner Önen – Akçay 2014  N. Tüner Önen – A. Akçay “Phaselis Kentinin Su Teminine İlişkin Gözlemler ve Dijital Epigrafi Çalışmaları”. MJH IV/2 (2014) 279-292.
Tüner Önen – Yılmaz 2015  N. Tüner Önen – F. Yılmaz “A New Athena Polias Votive Inscription from the Phaselis’ Acropolis”. Adalya XVIII (2015) 121-132.
Suet.  (= Suetonius, De Vitae Caesarum) Kullanılan Metin ve Çeviri: The Lives of the Caesars. Edited and translated by J. C. Rolfe I-II. Cambridge, Mass.-London 20014 (The Loeb Classical Library).

M. Arslan, “Phaselis ve Teritoryumunun Yol ve Savunma Sistemleri: Tekirova-Çamyuva Arası”. Phaselis IV (2018) 15-46. http://dx.doi.org/10.18367/Pha.18002

Kalıcı bağlantı adresi: http://dx.doi.org/10.18367/Pha.18002

Murat ARSLAN

Prof. Dr., Akdeniz Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Antalya, marslan@akdeniz.edu.tr