Kibyra 2010-2017 Yılları Koruma ve Onarım Çalışmaları
https://orcid.org/ 0000-0002-8982-0042 https://orcid.org/0000-0002-2988-0369PHASELIS V (2019) 207-229
DOI: 10.18367/Pha.19014
Geliş Tarihi: 24.04.2019 | Kabul Tarihi: 11.07.2019
Elektronik Yayın Tarihi: 04.09.2019
PDF İndir
PDF Görüntüle
Abstract: The transition from the underground environment, from which architectural remains have been removed, to above ground, causes these artefacts to begin to deteriorate, and the problem of their loss or irreversible damage if precautions are not taken. Therefore, the preservation of architectural remains at archaeological sites together with the “stabilization and improvement” of the current situation are accepted as a generally accepted approach to this problem. In this context, the preventive conservation practises applied during the scope of the restoration work consists of protection, but it is observed in the years after the repair that external factors will damage the work. With this in mind, studies on the conservation and restoration of the movable or immovable cultural assets, which have exposed in excavations carried out in the ancient city of Cibyra since 2009, were carried out immediately. In this study, the conservation and restoration practices concerning the immovable cultural assets unearthed in the course of the archaeological excavations between 2010-2017 are discussed.
Keywords: Cibyra, Preventive Conservation, Architectural Conservation, In-situ Conservation.
Öz: Toprak altından çıkarılan arkeolojik eserlerin yeraltındaki anaerobik ortamdan yer üstündeki atmosferik ortama geçişleri, eserlerin bozulmaya başlamasına ve önlem alınmadığında yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmalarına neden olur. Bu nedenle arkeolojik alanlardaki mimari kalıntıların veya taşınır eserlerin korunması ve mevcut durumlarının “istikrara kavuşturulması ve iyileştirilmesi” genel kabul gören bir yaklaşımdır. Bozulmaları önleyici restorasyon ve konservasyon çalışmaları da, kapsamlı onarım projelerinden ziyade, mevcut durumu iyileştirip sabitlemeye yönelik acil koruma önlemleri içermektedir. Bu yaklaşımla, 2009’dan beri Kibyra antik kentte ortaya çıkarılan taşınır veya taşınmaz kültür varlıklarında önleyici koruma uygulamaları, uluslararası koruma ilkelerine ve özgün malzemeye sadık kalınarak, en az müdahale anlayışıyla, kazılarla eşzamanlı olarak derhal gerçekleştirilmektedir. Bu çalışmada, 2010-2017 yılları arasında yapılan arkeolojik kazılarda ortaya çıkan kültür varlıklarının önleyici koruma ve onarım uygulamaları belgelenmiştir.
Anahtar sözcükler: Kibyra, Önleyici Koruma, Mimari Konservasyon, Yerinde Konservasyon.
H. Akıllı, “Mozaiğin Yerinde Korunması ve Onarımı”. STAD 1/2 (1988) 113-119.
H. Akıllı, “Mozaik Tahribatları”. Anadolu Araştırmaları XI (1989) 165- 178.
S. Angı, “Kârgir Yapıların Koruma ve Onarım Çalışmalarında Doğal Taş Envanteri Hazırlanmasının Önemi ve Dünya’dan Örnekler”. Kârgir Yapılarda Koruma ve Onarım Semineri VI, 02-03 Aralık 2014, İBB KUDEB Yayını. İstanbul (2014) 13-14.
İ. Baytak, “Cibyra Antik Kenti’nden Yeni Bir Buluntu: Çok İşlevli Bir Çeşme Yapısı”. Eds. Ş. Kazan, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Teke Yöresi Halk Kültürü Uygulama ve Araştırma Merkezi Sempozyumu. I. Teke Yöresi Sempozyumu Bildiriler Kitabı I. Burdur (2015) 667-75.
E. Saltık – N. Caner, “Taş ve Seramik Eserlerin Özelliklerinin ve Bozulmalarının Koruma Amacıyla İncelenmesi”. I. Ulusal Taşınabilir Kültür Varlıkları Konservasyonu ve Restorasyonu Kolokyumu Bildirileri, 6-7 Mayıs 1999. Ankara (1999) 107-119.
J. M. Cronyn, The Elements of Archaeological Conservation. London 1990.
G. Dikilitaş, “Arkeolojik Alanlarda Koruma”.Restorasyon Konservasyon Çalışmaları Dergisi/6 (2010) 43-52.
H. A. Ekinci – Ş. Özüdoğru – F. E. Dökü – G. Tiryaki, “Cibyra Kazı Çalışmaları 2006. ANMED/5 (2007) 22– 28.
H. K. Ersoy, “Türkiye’nin Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’ndan Alıntılar”. Kazı Notları: Arkeolojik Konservasyon ve Antik Yerleşimlerin Korunması İçin Pratik Rehberler/5. Japon Anadolu Arkeoloji Enstitüsü (1999).
G. K. Heinz, “Arkeolojik Restorasyon Uygulamalarında Görülen Teori ve Pratik Çelişkileri”. 4. Ulusal Yapı Malzemesi Kongresi ve Sergisi, 12-14 Kasım 2008. İstanbul (2008) 460-472.
H. Kariya – A. Nielsen, “Arkeolojik Kazılarda Taş Buluntuların Konservasyonu”. Kazı Notları: Arkeolojik Konservasyon ve Antik Yerleşimlerin Korunması İçin Pratik Rehberler/13. Japon Anadolu Arkeoloji Enstitüsü (2002).
D. Kuban, Tarihi Çevre Korumanın Mimarlık Boyutu. İstanbul 2002.
C. Küçük, “Dünyada ve Türkiye’de Restorasyon Kavramı, Türkiye’ de Yapılanma Sorunları ve Çözüm Önerileri”. 1. Ulusal Taşınabilir Kültür Varlıkları Konservasyonu ve Restorasyonu Kolokyumu Bildirileri, 6-7 Mayıs 1999. Ankara (1999) 29-33.
Ş. Özüdoğru – F. E. Dökü, “Cibyra 2009 Yılı Çalışmaları”, ANMED/8 (2010) 37-45.
Ş. Özüdoğru – F. E. Dökü – G. Dikbaş – H. Vanhavarbeke, “Cibyra 2010”. ANMED/9 (2011) 36-43.
Ş. Özüdoğru – F. E. Dökü, “Cibyra 2011”. ANMED/10 (2012) 46-52.
Ş. Özüdoğru – F. E. Dökü, “Cibyra 2012 Yılı Kazıları”, ANMED/11 (2013) 47-54.
Ş. Özüdoğru, “Cibyra 2014-2016 Yılı Çalışmaları ve Sonuçları”. Phaselis IV (2018) 109-146.
Ş. Özüdoğru, “Geç Antikçağ’da Cibyra”. Cedrus VI (2018), 13-64.
Ş. Özüdoğru – D. Tarkan, “Cibyra Geç Antikçağ Hamamı”. Adalya 21 (2018) 175-211.
C. Peachey – E. Salzman, “Arazide Konservasyon Çalışmalarının Belgelenmesi”. Kazı Notları: Arkeolojik Konservasyon ve Antik Yerleşimlerin Korunması İçin Pratik Rehberler/8. Japon Anadolu Arkeolojisi Enstitüsü (1999).
Y. Polat, “Antik Mozaiklerin Restorasyonu-Konservasyonu ve Kaldırılması”. Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi/3 (2002) 287-305.
E. Sayın, Cibyra Antik Kentinden Opus Spicatum Döşemeler. Unpublished Master Thesis, Uludağ University, Bursa 2015.
E. Sayın, “Cibyra Kenti Agora I. Teras Caddesinde Yer Alan Zemin Döşemelerinin Koruma ve Onarım Çalışmaları”. Sosyal Bilimlerde Güncel Akademik Çalışmalar/3 (2018) 99-117.
K. Severson – H. K. Ersoy, “Arkeolojik Kazılarda Mozaik Konservasyonu”. Kazı Notları: Arkeolojik Konservasyon ve Antik Yerleşimlerin Korunması İçin Pratik Rehberler/18. Japon Anadolu Arkeolojisi Enstitüsü (2002).
K. Severson, “Türkiye’de Arkeolojik Alanların Korunması”. Kazı Notları: Arkeolojik Konservasyon ve Antik Yerleşimlerin Korunması İçin Pratik Rehberler/10. Japon Anadolu Arkeolojisi Enstitüsü (1999).
D. Strahan- J. Unruh, “Arkeolojik Kazılarda Pişmiş Toprak Buluntuların Konservasyonu”. Kazı Notları: Arkeolojik Konservasyon ve Antik Yerleşimlerin Korunması İçin Pratik Rehberler/12. Japon Anadolu Arkeolojisi Enstitüsü (2002).
Y. S. Şener, “Knidos Duvar Dekorayonu Restorasyon-Konservasyon Çalışmaları (1996-1998)”. 1. Ulusal Taşınabilir Kültür Varlıkları Konservasyonu ve Restorasyonu Kolokyumu Bildirileri, 6-7 Mayıs 1999. Ankara (1999) 193-201.
Y. Selçuk Şener, “Arkeolojik Alanda In-Situ Mozaik Koruma Yöntemleri”. Journal of Mosaic Research AIEMA 5 (2012) 201-220.
Y. S. Şener, “Arkeolojik Alanda Yapı Malzemelerinin Korunması: Temel Yaklaşımlar, Yöntem ve Uygulama Biçimleri”. Ed. Gökhan Tokdemir, Orhan Bingöl’e 67. Yaş Armağanı. (2013) 611-624.
E. Sayın, Ü. Demirer “Preventive Conservation And Repair Works In Cibyra Between 2010-2017”. Phaselis V (2019) 207-229 http://dx.doi.org/10.18368/Pha.19014
Esra SAYIN
Research Assistant, İstanbul Gelişim University, Department of Restoration and Conservation, School of Applied Sciences, İSTANBUL. esayin@gelisim.edu.tr | https://orcid.org/ 0000-0002-8982-0042
Ünal DEMİRER
Dr. Lecturer, Mehmet Akif Ersoy University, Gölhisar Vocational High School, Department of Architectural Restoration, BURDUR. udemirer@mehmetakif.edu.tr| https://orcid.org/0000-0002-2988-0369