Phaselis Kenti Ekonomisi’nin ‘Ager Publicus’ Süreci Kapsamında Değerlendirilmesi

Phaselis Kenti Ekonomisi’nin ‘Ager Publicus’ Süreci Kapsamında Değerlendirilmesi

Evaluation Urban Economics of Phaselis within the ‘Ager Publicus’ Process

Deniz ATİLLA
https://orcid.org/0000-0002-6369-3786

PHASELIS V (2019) 1-30
DOI: 10.18367/Pha.19001
Received Date: 22.11.2018  | Acceptance Date: 04.01.2019
Online Publication Date: 12.02.2019
Copyright © PHASELIS Disiplinlerarası Akdeniz Araştırmaları Dergisi, 2019

Öz: Kemer ilçesinin Tekirova beldesi idari sınırları içerisinde kalan Phaselis kenti toprakları, MÖ 78 yılında Romalı consul Publius Servilius Vatia tarafından ager publicus ilan edilmiştir. Bu çalışmada Phaselis kentinin ekonomisi; antik kaynaklar, modern literatür, arkeolojik bulgu­lar ve paleografik metinler ışığı al­tında değerlendirilerek kentin ekonomisinde ager publicus uygulamasının etkileri genel anlamda aydın­latılmaya çalışılmıştır. Ayrıca, yürütülen bilimsel araş­tır­ma projesi kapsamında kentin tarımsal arazilerinin daha yakından incelenmesi ve kapa­sitesinin ortaya çıkarılması amacıyla Tahtalı Dağ’da seçilen bir bölgede deneysel alan arkeo­lojisi çalışması yürütülerek bir çiftlik kompleksiyle ona bağlı terasların fotogrametrik haritası üretilmiştir. Bu çalışmayla ager publicus uygulamasına konu olan Phaselis kentinin tarımsal arazi­leri, terasları ve bu arazilerde üretilen başlıca iki ürün olan zeytinyağı ile şarap ticaretinin kapasitesi de­ğerlendirilmiştir. Diğer bir değişle MÖ 78 yılında Roma adına el koyulan arazilerin ekonomik ifadesi tü­meva­rım metoduyla belirlenmeye, söz konusu uygulamanın zamandizinsel bağlamda kaç yıl boyunca sür­düğüne yönelik çıkarımda bulunulmaya ve elde edilen çok yönlü sonuçlar bilimsel olarak analiz edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Phaselis, Publius Servilius Vatia, Ager Publicus, Antik Teraslar

Top

Abstract: The territory of Phaselis city, which is within the administrative borders of Tekirova province of Kemer district, was declared an ager publicus by Roman consul Publius Servilius Vatia in 78 BC. In this study, the economy of Phaselis city has been focused in the light of ancient sources, modern literature, archaeological finds and paleographic texts. Thus, the effects of the ager publicus practice in the city’s economy have been tried to be clarified in general terms. Within the scope of a scientific research project, an experimental landscape archaeology study was conducted on a selected farm complex and terraces area in Lycian Olympos (Tahtalı Dağ) and a photogrammetric map produced in order to examine the agricultural land of the city more closely and to reveal the commercial capacity of the region. Thus, the city of Phaselis, which is the subject of ager publicus implementation in Anatolia, was tried to clarify the agricultural land, terraces and the two main products of olive oil and wine trade produced in these lands with experimental archeology methods. In other words, the economic expression of the land seized in the name of Rome in the year of 78 BC was tried o be determined about how many years it has lasted by chronologically and to be analyzed the versatile results by obtained scientifically according to inductive methods.

Keywords: Phaselis, Publius Servilius Vatia, Ager Publicus, Antique Terraces

Ancient Sources

App. Mithr.  (= Mithridateios) Kullanılan Metin ve Çeviri: Appian’s Roman History. With an English translation by H. White I-IV. Cambridge, Mass.-London 1912-1913 (The Loeb Classical Library).
Cic. Vat.  (= Cicero, In Vatinium) Kullanılan Metin ve Çeviri: The Speeches, pro Sestio and in Vatinium. With an English translation by R. Gardner. London, New York 1968 (The Loeb Classical Library).
Dem. Contr. Lacr. (= Demosthenes, Contra Lacritum) Contra Lacritum [Sp.], ed. W. Rennie, Demosthenis orationes, vol. 2.2. Oxford 1921 repr. 1966.
Diod. (= Diodorus Siculus, Bibliotheke Historike) Kullanılan Metin ve Çeviri: Diodorus of Sicily. With an English trans­lation by R. M. Geer. London, New York 1947 (The Loeb Classical Library).
Hdt. (= Herodotos, Historiae) Kullanılan Metin ve Çeviriler: Herodotus. With an English translation by A. D. Godley I-IV. London, New York 1975 (The Loeb Classical Library).
Hom. Od. (= Homeros, Odysseia) Kullanılan Metin ve Çeviri: Odysseia. Çev. A. Erhat-A. Kadir. İstanbul 1988.
Plut. Cic.  (= Plutarkhos, Cicero) Kullanılan Metin ve Çeviriler: Plutarch’s Lives. With an English trans­lation by B. Perrin I-XI. London, New York 1959 (The Loeb Classical Library). Plutarkhos, Gracchus Kardeşler. Çev.: Sema Sandalcı. İstanbul 1970.

Modern Literature

Arslan 2003 M. Arslan, “İ.Ö. 188 Yılından İ.Ö. 67 Yılına kadar Lykia, Pamphylia ve Kilikia Trakheia Sahillerinde Korsanlık Faaliyetleri: Nedenleri ve Sonuç­ları”. Adalya VI (2003) 91–118.
Arslan 2007 M. Arslan, Mithradates VI Eupator: Roma’nın Büyük Düşmanı. İstanbul 2007.
Arslan 2008 M. Arslan, “Eurymedon Muharebesi’nden Sonra Aspendos ve Genel Olarak Pamphylia’nın Durumuna Bir Bakış”. Adalya XI (2008) 49 – 61.
Arslan 2018 M. Arslan, “Phaselis ve Teritoryumunun Yol ve Savunma Sistemleri: Tekirova – Çamyuva Arası”. Phaselis IV (2018) 15-46.http://dx.doi.org/10.18367/Pha.18002
Arslan – Tüner Önen 2011 M. Arslan – N. Tüner Önen, “Akdeniz’in Korsan Yuvaları: Kilikia, Pamphylia, Lykia ve Ionia Bölgelerindeki Korykoslar”. Adalya XIV (2011) 189 – 205.
Arslan – Tüner Önen 2013 M. Arslan – N. Tüner Önen, “Phaselis ve Teritoryumu Yüzey Araştırması 2012”. ANMED 11 (2013) 224 – 229.
Arslan – Tüner Önen 2015 M. Arslan – N. Tüner Önen, “Phaselis ve Teritoryumu Yüzey Araş­tır­ması 2014”. ANMED 13 (2015) 198 – 207.
Arslan – Tüner Önen 2016 M. Arslan – N. Tüner Önen, “Phaselis”. Eds. H. İşkan – E. Dündar Lukka’dan Likya’ya – Sarpedon ve Aziz Nikolaos’un Ülkesi/Luk­ka to Lycia The Land of Sarpedon and St. Nicholaos. İstanbul 2016, 300-317.
Bresson 2016 A. Bresson. The Making of the Ancient Greek Economy: Institutions, Markets, and Growth in the City-States. Princeton 2016.
Briant – Descat 1998 P. Briant – R. Descat, “Un registre douanier de la satrapie d’Égypte à l’époque achéménide (TAD C3,7)”. Ed. N. Grimal & B. Menu, Le commerce en Égypte ancienne, 59-104. Bibliotheque d’etude 121, Institut francais d’archeologie orientale, Le Caire 1998.
Broodbank 2016 C. Broodbank, Orta Deniz’in Yapımı. İstanbul 2016.
Buraselis et al. 2013 K. Buraselis – M. Stefanou – D. J. Thompson, The Ptolemies, the Sea and the Nile. Cambridge 2013.
Callatay 2017 F. Callatay, “Overstrikes on Pamphylian and Cilician Silver Coinages (4th Century BC)”. Şurada: AKMED, İkinci Uluslararası Akdeniz Dün­yasında Para Tarihi ve Nümismatik Kongresi. Yayınlanmamış Kongre Bildirisi. Ocak 2017, Antalya. (internet erişimi: http://numismatik.kaleicimuzesi.com/?page=main, erişim ta­ri­hi: 07/07/2017).
Crawford 1996 M. H. Crawford, Roman Statutes I-II. London 1996.
Gruen 1984 E. S. Gruen, The Hellenistic World and the Coming of Rome. Berkeley 1984.
Gürel 2016 B. Gürel, “Phaselis Batı ve Kuzeybatı Nekropolis’leri”. MJH VI/2 (2016) 279-297.
Hassall 1974 M. Hassall, M. Crawford and J. Reynolds, “Rome and the Eastern Provinces at the End of the Second Century B.C.: The so-called ‘Piracy Law’ and a new inscription from Cnidos”. JRS LXIV (1974) 195-220.
Heipp-Tamer 1993 Chr. Heipp-Tamer, Die Münzprägung der lykischen Stadt Phaselis in griechischer Zeit. Saarbrücken 1993 (Saarbrücker Studien zur Archäo­logie und Alten Geschichte 6).
Diler 2010 A. Diler, “Olive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Karia”, Antik Çağda Anadolu’da Zeytinyağı ve Şarap Üretimi Sem­pozyum Bildirileri. Ed. Ü. Aydınoğlu – K. Şenol (2010) 135 – 172.
Kızgut 2017 İ. Kızgut, “Tahtalı Dağı Çevresi Yerleşimlerine İlişkin Yeni Bulgular ve Öneriler”. Cedrus V (2017) 199 – 205.
Kraay 1969 C. M. Kraay, “Notes on the mint of Side in the Fith century B.C.”, Numismatic Chronicle, 7(9), 1969, 15-20.
Kuhrt 2007 A. Kuhrt, The Persian Empire A Corpus of Sources from the Achaemenid Period. Abingdon 2007.
Malkin 2011  I. Malkin, A Small Greek World – Networks in the Ancient Mediterra­nean. Oxford 2011.
Moyer 2011  I. S. Moyer, Egypt and the Limits of Hellenism. Cambridge 2011.
NAC Numismatic Ars Classica (Zurich-London)
Price – Nixon 2005 S. Price – L. Nixon, “Ancient Greek Agricultural Terraces: Evidence from Textand Archaeological Survey”. American Journal of Archaeo­logy 109/4 (2005) 665 – 694.
Rachman – Moody 1996 O. Rachman – J. Moody, “The Making of the Cretan Landscape”. Manchester, 1996.
Shaw 1990 B. D. Shaw, “Bandit Highlands and Lowland Peace: The Mountains of Isauria-Cilicia”. JESHO 33 (1990) 199-233; 237-270.
Tavernier 2007  J. Tavernier, Iranica in the Achaemenid Period (ca. 550 – 330 BC), Lexi­con of Old Iranian Proper Names and Loanwords, Attested in Non – Irani­an Text. Leuven 2007.
Tüner Önen 2008  N. Tüner Önen, Phaselis Antik Kenti ve Teritoryumu. Yayınlanmamış Doktora Te­zi, Akdeniz Üniversitesi. Antalya 2008.
Tüner Önen 2012 N. Tüner Önen, “Yazıtlar Işığında Phaselis”. Uluslararası Genç Bilim­ci­ler Buluşması I: Anadolu Akdenizi Sempozyum Bildirileri (2012) 479-488.
Tüner Önen et al. 2017 N. Tüner Önen, B. Gürel – A. Akçay, “Phaselis Teritoryumunda Tespit Edilen Lahitlerin RTI Metodu Işığında Arkeolojik ve Epigrafik İncelemeleri”. Phaselis III (2017) 343-369. DOI: 10.18367/Pha.17021
Yardeni 1994 A. Yardeni, “Maritime Trade and Royal Accountancy in an Erased Customs Account from 475 BC. On the Ahiqar Scroll from Elephantine”. Bulletin of the American Schools of Oriental Research No. 293 (1994) 67-78.

D. Atilla, “Phaselis Kenti Ekonomisi’nin ‘Ager Publicus’ Süreci Kapsamında Değerlendirilmesi”. Phaselis V (2019) 1-30. http://dx.doi.org/10.18367/Pha.19001

http://dx.doi.org/10.18367/Pha.19001

Deniz ATİLLA

PhD, Akdeniz Üniversitesi Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Enstitüsü, Akdeniz Eskiçağ Araştırmaları ABD., Antalya, denizatilla@akdeniz.edu.tr