Phaselis Teritoryumu, Üçoluk Köyü Ekizce Yaylası’nda Tespit Edilen Kült Alanı Yapıtaşları ve Çevresinin Jeolojik Özellikleri

The Cut-Stones of Cult Area of Ekizce Plateau, Üçoluk Village in Phaselis Territorium and Geological Features of Environment

Ferda ÖNER
 https://orcid.org/0000-0002-9278-6164

Öz: Phaselis Antik kenti teritoryumunda yer alan kült alanı Phaselis’in 48 km kuzeybatısında Üçoluk köyü Ekizce yaylası Tahtacı Mezarlığı’nda bulunmaktadır. Kült alanında görülen yapıtaşları adak taşı, yazıt ve kült alanındaki teraslamalarda kullanılmıştır. Ekizce yaylası ve çevresinde birbirini üzerleyen naplar görülmektedir. Tektonik dilimler kuzey güney doğrultuda, doğudan batıya doğru bindirmişlerdir. Kült alanı Alakırçay napının Tahtalı Dağı napına bindirdiği alanda yer almaktadır. Alakırçay napına ait birimler Triyas yaşlı kiltaşı kumtaşı ardalan masive radyolarit çamurtaşı ardalanmaları olarak görülmektedir. Bunların üzerine Tahtalıdağ napının Tekelidağ formas­yonu olarak isimlendirilen neritik kireçtaşları tektonik olarak yerleşmişlerdir. Tekelidağ neritik kireçtaşları sahada en üst kotları oluşturmaktadır. Yazıtlar ve teras duvarlarında kullanılan kireçtaşları Tekelidağ neritik kireçtaşları­na, kumtaşları ise Alakırçay grubuna ait kumtaşlarıdır. Kült alanın kullanılan taşlar asıl olarak neritik kireçtaşları­dır. Bu kireçtaşlarının kült alanının doğusunda yer alan kuzey-güney yönlü bir sırt oluşturan Anlak ve Anlıca tepelerin yamaçlarından alınmış olduğu tahmin edilmektedir. Bu sırt oldukça dik bir yar oluşturmaktadır. Bu yarın alt kesimlerinde doğal olması mümkün olmayan çok sayıda düz kesilmiş bloklara rastlanmıştır. Neritik kireç­taşları, kırıklı yapıları ve dik konumda olmaları nedeniyle zamanla yıkılmıştır. Günümüzde bu aynalardan üretilen birçok blok taşı yamaç molozlarının arasında bulmaktayız. Zamanındaki taş ocağının Anlak tepeden (kuzey ocak) Anlıca tepeye (güney ocak) kadar uzayan yaklaşık 1 km uzunluğunda aynası olduğu tahmin edilmektedir.

Anahtar sözcükler: Phaselis, Kült Alanı, Yapı Taşları, Ocak Yeri

Abstract: The cult area, located in the territory of the ancient city of Phaselis, is located in Üçoluk village Ekizce plateau, Tahtacı Cemetery (Karabalçık Cemetery), 48 km northwest of Phaselis. The votive stone of the building stones seen in the cult area was used in the inscriptions and terraces in the cult area. The Ekizce pedestrian and surrounding nappes are observed overlapping each other. Tectonic slices thrust from east to west in the north-south direction. Cult Area is located in the area where the Alakırçay nappe thrusts the Tahtalı Mountainnappe. The units belonging to the Alakırçay nappe are seen as Triassicaged claystones and stone alternation and radiolarite mudstone alternations. The neritic limestones, which are named as Tekelidağ formation of the Tahtalıdağ nappe, are tectonically overlaid over these. Tekelidağ neritic limestones constitute the highest elevations in the field. The limestones used in the inscriptions and terrace walls belong to Tekelidağ neritic limestones, and the sandstones belong to the Alakırçay group. The stones used in the cult area are mainly neritic limestones. It is estimated that the limestones were taken from the slopes of Anlak and Anlıca hills that form a north-south ridge located in the east of the cult area. This ridge creates a very steep slope. In the lower parts of this period, many straight cut blocks, which cannot be natural, were found. Neritic limestones collapsed over time due to the irfractured structure and the irvertical position. Today, we find many block stones produced from the semirrors among the slope rubble. It is estimated that the quarry of its time was a mirror of approximately 1 km long extending from Anlak Tepe (northern hearth) to Anlıca hill (southern hearth).

Keywords: Phaselis, Cult Area, Building Stones, Quarry Location